Windykacja – czym jest i co może windykator?

Komu z nas nie zdarzyło się zapomnieć o terminie płatności rachunku lub raty? Niemal każdy z nas przynajmniej raz w życiu miał styczność z działaniami windykacyjnymi o mniejszym lub większym stopniu zaawansowania. Zastanówmy się więc, czym w ogóle jest windykacja, co ma na celu i jakie uprawnienia mają osoby ją prowadzące.

Czym jest windykacja?

Windykacja zobowiązań to zbiór działań prowadzonych  na podstawie art. 353§1 k.c. przez wierzyciela, jego pełnomocnika albo specjalną firmę zajmującą się odzyskiwaniem należności, w których skład wchodzą m.in.:

• przypomnienia o zbliżającym się terminie płatności
• upomnienia w postaci wiadomości sms i mailowych
• rozmowy telefoniczne
• wizyty w miejscu zamieszkania dłużnika
• wpisy nt. zadłużeń do baz BIK, BIG i KRD
• sprzedaż długu do firm zajmujących się odzyskiwaniem należności
• pisemne wezwania do zapłaty
• pisemne ostateczne przedsądowe wezwania do zapłaty
• wszczynanie postępowań sądowych
• przekazywanie roszczeń do egzekucji komorniczych i nadzór nad nimi

Ich głównym celem jest odzyskanie należności na stopie polubownej w wyniku negocjacji, ale w razie konieczności obejmują również działania sądowe, a także zlecenie i nadzór nad prowadzeniem egzekucji komorniczej.

Jakie są etapy windykacji?

Działania windykacyjne można podzielić na etapy następujące po sobie wraz ze wzrostem długości trwania zaległości w płatnościach. Z reguły przedstawiają się one w następujący sposób:

1. Działania polubowne- tzw. windykacja miękka

Na tym etapie wierzyciel ma na celu przypomnienie dłużnikowi o konieczności uregulowania należności. W tym celu wysyła wiadomości sms, maile i monity pisemne przypominające o minionym terminie. W skład tych działań wchodzą również rozmowy telefoniczne lub wizyty w miejscu zamieszkania dłużnika.

Kolejne próby nawiązania kontaktu z dłużnikiem mają na celu omówienie jego aktualnej sytuacji i ustalenie rozwiązania sytuacji korzystnego dla obu stron. Może to nastąpić np. poprzez zawarcie ugody i ustalenie planu spłaty zaległości.

Jeżeli osobiste próby nie przynoszą efektów, na tym etapie wierzytelność może zostać przekazana specjalnej firmie zajmującej się egzekwowaniem zadłużeń. Etap ten z reguły trwa od kilku tygodni do 3 miesięcy od daty powstania opóźnień.

2. Windykacja sądowa

Po okresie bezowocnej tzw. windykacji miękkiej przychodzi czas na bardziej stanowcze działania. Na tym etapie wierzyciel albo firma, która skupiła od niego dług występuje na drogę postępowania sądowego.

Z reguły pierwszym etapem jest wystąpienie do sądu elektronicznego celem uzyskania nakazu zapłaty z wykorzystaniem procedury uproszczonej. Bardzo często na tym etapie zostaje wydany nakaz zapłaty. Jeżeli dłużnik w żaden sposób się do niego nie ustosunkuje, staje się on prawomocny i zostaje nadana klauzula wykonalności.

Po jej uzyskaniu wierzyciel ma pełne prawo do przekazania sprawy do komornika w celu wszczęcia procedury egzekucyjnej.

3. Windykacja egzekucyjna

Może nastąpić dopiero po uzyskaniu przez wierzyciela prawomocnego nakazu zapłaty opatrzonego klauzulą wykonalności. Polega na przekazaniu sprawy właściwemu komornikowi, który będzie zajmował się odzyskiwaniem należności i regularnym monitorowaniu jego działań.

Co może windykator?

Windykator jest osobą uprawnioną do podtrzymywaniu kontaktu z dłużnikiem, przypominania mu o konieczności uregulowania należności, jak również do prowadzenia negocjacji mających na celu ustalenie spłaty zobowiązania w formie rat lub częściowego umorzenia odsetek z tytułu zaległości w płatności.

Dodatkowo na zlecenie wierzyciela może dokonać wpisów w bazach dłużników takich jak KRD, BIG, BIK z informacją o wysokości zadłużenia i czasie trwania zaległości.

Windykator terenowy ma również prawo do odwiedzania dłużnika w miejscu zamieszkania, jednak nie mają prawa tam przebywać bez jego zgody. Jeżeli w umowie znajduje się taki zapis, może on również podjąć próbę kontaktu w miejscu pracy osoby zadłużonej. Takie wizyty zazwyczaj budzą dyskomfort i skrępowanie, ale nie są w żaden sposób niezgodne z prawem.

Czego nie może robić windykator?

Podczas prowadzenia działań windykacyjnych zabronione są jakiekolwiek czynności niezgodne z prawem. Windykator terenowy ma uprawnienia na takim samym poziomie jak każdy inny obywatel, więc absolutnie nie może:

• nękać dłużnika wielokrotnymi telefonami i wiadomościami
• podejmować prób kontaktu w godzinach nocnych – przyjmuje się, że są to godziny 22:00-6:00
• stosować gróźb i innych form nacisku w celu odzyskania należności
• stosować przemocy fizycznej i psychicznej
• wchodzić do miejsca zamieszkania dłużnika bez jego zgody
• żądać spisu majątku, nieruchomości, informacji nt. stanu kont bankowych, lokat i innych zgromadzonych środków
• żądać wydania majątku
• żądać okazania dokumentów potwierdzających tożsamość
• zająć konta bankowego
• udzielać informacji o zadłużeniu i osobie dłużnika jakimkolwiek osobom trzecim
• nękać sąsiadów, rodziny, pracodawcy i innych osób postronnych w celu nawiązania kontaktu z dłużnikiem
• zwracać się do rodziny i pracodawców dłużnika o zwrot należności
• doliczać dodatkowych opłat za prowadzenie działań windykacyjnych, jeżeli zapis o nich nie występuje w zawartej umowie, na podstawie której są one prowadzone
• używać podstępu, groźby, wprowadzać w błąd, ani proponować wyłącznie dla pozoru rozwiązań innych niż pisemna ugoda spłaty zobowiązania

Co zrobić gdy windykator przekracza swoje uprawnienia?

Windykator, tak samo jak każdy inny obywatel, w przypadku działań wykraczających poza jego uprawnienia i dopuszczalne normy prawne i społeczne, ponosi odpowiedzialność karną za swoje postępowanie.

Wszelkie zachowania niezgodne z prawem można zgłaszać zarówno na policję, do prokuratury, jak również dopuszczalne jest składanie skarg do Rzecznika Praw Konsumenta i Rzecznika Praw Obywatelskich. Są to instytucje mające obowiązek zbadania każdego przypadku naruszenia prawa i podjęcia odpowiednich działań mających na celu ochronę dobra obywateli.

Podsumowanie informacji o windykacji

Z założenia kontakt windykatora z dłużnikiem i wszelkie podejmowane przez niego działania mają przede wszystkim na celu rozwiązanie sporu na stopie polubownej i negocjacje dotyczące formy spłaty zadłużenia. Wystąpienie na drogę postępowania sądowego następuje z reguły dopiero w momencie, kiedy dłużnik unika kontaktu lub proponowane przez niego warunki spłaty są niesatysfakcjonujące dla wierzyciela.

Dobre firmy windykacyjne prowadzą skuteczne działania zgodnie z literą prawa i w wielu przypadkach da się z nimi zawrzeć porozumienie korzystne zarówno dla wierzyciela, jak również dla dłużnika. Często włączają w działania nawet profesjonalnych mediatorów, którzy pomagają w zawarciu ugody.

Niestety wielokrotnie można spotkać się z działaniami daleko wykraczającymi poza granice prawa i norm społecznych, dlatego warto znać swoje prawa i możliwości obrony przed ich łamaniem.

Masz problemy z uporczywą windykacją i szukasz skutecznego rozwiązania tej sytuacji?

Odezwij się do nas!