SANKCJA KREDYTU DARMOWEGO

Sankcja kredytu darmowego to potoczna nazwa konsekwencji naruszenia przez kredytodawcę obowiązków z ustawy o kredycie konsumenckim. Określona jest w art. 45, który mówi, że:

W przypadku naruszenia przez kredytodawcę art.:

 art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a, 36a-36c.

konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Umowa kredytu skonstruowana wadliwie, de facto byłaby nieważna. Oznaczałoby to jednak, że cała otrzymana kwota powinna być przez kredytobiorcę zwrócona – czyli niejako to konsument miałby kłopot. Ustawodawca ustalił więc, że umowa będzie nadal obowiązywać, a „karę” poniesie nieuczciwy lub niedbały kredytodawca – umowa będzie ważna, raty będzie trzeba spłacać w terminach przewidzianych w umowie, ale tylko w części kapitałowej, czyli bez odsetek ani innych składowych (np. rozłożonej prowizji, opłat itp.). Jeśli całkowita kwota kredytu to np. 5 tyś. zł (w tym 2 tyś. kosztów) to w sankcji kredytu darmowego konsument będzie musiał zwrócić tylko 3 tyś.

 Więc, co kryje się pod przywołanymi powyżej artykułami?

 Art. 29 ust. 1 mówi nam, że umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę.

Art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17 dotyczą obowiązkowych elementów treści umowy kredytu konsumenckiego:

Umowa o kredyt konsumencki, powinna określać:

• imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) oraz adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego;

• rodzaj kredytu;

• czas obowiązywania umowy;

• całkowitą kwotę kredytu;

• terminy i sposób wypłaty kredytu;

• stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy;

• rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia;

• zasady i terminy spłaty kredytu, w szczególności kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet należności kredytodawcy, w tym informacje o prawie, o którym mowa w art. 37 ust. 1; jeżeli w ramach kredytu stosuje się różne stopy oprocentowania dla różnych należności kredytodawcy, należy podać kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet różnych należnych sald, dla których stosuje się różne stopy oprocentowania;

• informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie;

• roczną stopę oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu;

• sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje;

• termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym;

• prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem oraz procedurę spłaty kredytu przed terminem;

• informację o prawie kredytodawcy do otrzymania prowizji za spłatę kredytu przed terminem i o sposobie jej ustalania, o ile takie prawo zastrzeżono w umowie;

Art. 31-33 [szczególne elementy „wyspecjalizowanych” umów kredytu konsumenckiego]

Art.  31. [Umowa o kredyt wiązany lub w formie odroczonej płatności]

1. Umowa o kredyt wiązany lub w formie odroczonej płatności, oprócz danych określonych w art. 30, powinna zawierać również:

a) opis towaru lub usługi;

b) cenę nabycia towaru lub usługi.

2. Przepisy dotyczące umowy o kredyt wiązany stosuje się odpowiednio do umowy o kredyt konsumencki przeznaczony na nabycie określonego prawa.

Art.  32. [Umowa o kredyt w rachunku bankowym]

Umowa o kredyt konsumencki w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym podlegający spłacie na żądanie lub w terminie do trzech miesięcy powinna zawierać co najmniej:

1) dane określone w art. 30 ust. 1 pkt 1-3, 5, 6 i 15;

2) limit kredytu;

3) całkowity koszt kredytu;

4) informację o możliwości żądania w dowolnym momencie spłaty pełnej kwoty kredytu przez konsumenta;

5) informację o opłatach stosowanych od chwili zawarcia umowy oraz warunkach ich zmiany.

Art.  33. [Umowa restrukturyzacyjna]

Umowa o kredyt konsumencki przewidująca odroczenie płatności lub zmianę sposobu spłaty w przypadku gdy konsument jest w zwłoce w związku ze spłatą zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt, powinna zawierać co najmniej:

1) dane określone w art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 11, 16 i 17;

2) opis towaru lub usługi;

3) cenę nabycia towaru lub usługi.

Art.  33a.  [Maksymalna wysokość opłat i odsetek z tytułu zaległości w spłacie kredytu]

W przypadku gdy łączna wysokość opłat z tytułu zaległości w spłacie kredytu, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 11, oraz odsetek za opóźnienie naliczonych konsumentowi przekracza kwotę odpowiadającą kwocie odsetek maksymalnych za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 21 Kodeksu cywilnego, obliczonych od kwoty zaległości w spłacie kredytu, należnych na dzień pobrania tych opłat lub odsetek, należy się tylko kwota opłat i odsetek odpowiadająca kwocie tych odsetek maksymalnych za opóźnienie.

36a-36c (wysokość maksymalna poza odsetkowych kosztów kredytu) tu w skrócie chodzi o to, że „ustawowym” wynagrodzeniem za udostępnienie kapitału (udzielenie pożyczki) są pobierane odsetki. Wszystkie inne prowizje i opłaty powinny odzwierciedlać koszty poniesione przez kredytodawcę. Te poza odsetkowe koszty mają swój limit – zależny od okresu na jaki umowa została zawarta – maksymalnie 100% kwoty pożyczki (kapitału przekazanego kredytobiorcy do dysponowania). Z orzecznictwa sądów wynika, że właśnie ten przypadek – tj. przekroczenie poza odsetkowych kosztów kredytu, jest w praktyce przyczyną skorzystania z sankcji kredytu darmowego.

Art.  36a.  [Maksymalna wysokość poza odsetkowych kosztów kredytu]

1. Poza odsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu.

2. Poza odsetkowe koszty kredytu wynikające z umowy o kredyt konsumencki nie należą się w części przekraczającej maksymalne poza odsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub całkowitą kwotę kredytu.

 Art.  36b.  [Koszty kredytu w przypadku odroczenia spłaty zadłużenia] W przypadku odroczenia spłaty zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt konsumencki w okresie 120 dni od dnia wypłaty tego kredytu:

1) całkowitą kwotę kredytu dla celów ustalenia maksymalnej wysokości poza odsetkowych kosztów kredytu, o której mowa w art. 36a, stanowi kwota udzielonego i wypłaconego kredytu, którego spłata została następnie odroczona;

2) do poza odsetkowych kosztów kredytu dolicza się wszystkie koszty i opłaty, które kredytobiorca jest obowiązany ponieść w związku z odroczeniem spłaty kredytu, naliczone w okresie 120 dni od dnia wypłaty kredytu.

Art.  36c.  [Koszty kredytu w przypadku udzielenia kolejnych kredytów przed dokonaniem spłaty kredytu wcześniejszego]

W przypadku udzielenia przez kredytodawcę konsumentowi, który nie dokonał pełnej spłaty kredytu, kolejnych kredytów w okresie 120 dni od dnia wypłaty pierwszego z kredytów:

1) całkowitą kwotę kredytu, dla celów ustalenia maksymalnej wysokości poza odsetkowych kosztów kredytu, o której mowa w art. 36a, stanowi kwota pierwszego z kredytów;

2) poza odsetkowe koszty kredytu obejmują sumę poza odsetkowych kosztów wszystkich kredytów udzielonych w tym okresie.

Żeby móc skorzystać z „Sankcji Kredytu Darmowego” należy zatem najpierw wnikliwie przeanalizować umowę kredytu/pożyczki i sprawdzić:

1. Czy klient w ogóle otrzymał od kredytodawcy umowę?
2. Czy koszty pozaodsetkowe nie zostały zawyżone?
3. Czy umowa zawiera wszystkie wymagane prawem elementy?

Jeżeli z takiej analizy wyjdzie, że czegoś z powyższych elementów brakuje lub jakiś obowiązek nie został spełniony – skorzystanie z sankcji kredytu darmowego jest bardzo proste. Należy wtedy jedynie wysłać do kredytodawcy oświadczenie.

UWAGA!

Jest jednak limit czasowy – takie oświadczenie można złożyć również po spłacie pożyczki, ale w terminie nie dłuższym niż rok!

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące tego, czy Twoja umowa kredytowa została sformułowana prawidłowo lub czy nie narusza zasad określonych w Ustawie o kredycie konsumenckim, wypełnij formularz kontaktowy!